ผลไม้ = ผล + ไม้
คำนี้จึงสามารถอธิบายได้ว่า
สิ่งที่เป็นผลผลิตที่เกิดขึ้นจากสิ่งมีชีวิตจำพวกพืช โดยลักษณะรวมๆ
จะมี
รูปทรงคล้ายทรงกลมหรือทรงรี ซึ่งอาจมีความแตกต่างกันบ้างตามสายพันธุ์
โดยปกติผลไม้จะต้องมี
เปลือกหรือมีสิ่งที่ห่อหุ้มเนื้อที่อยู่ข้างใน
ซึ่งมักจะถูกนำไปเป็นอาหารโดยมนุษย์หรือสัตว์
ในส่วนของการเจริญเติบโต สามารถขยายพันธุ์ได้โดยดอก เมล็ด หรือ อื่นๆ
ซึ่งผลไม้ที่ออกมานี้ตอน
แรกจะมีขนาดเล็กและมักจะไม่ค่อยถูกนำมารับประทานโดยมนุษย์
แต่เมื่อเติบโตจนสุกงอม จะมี
ลักษณะที่แตกต่างไปจากเดิม คือ
เปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง มีกลิ่นหอม และรสหวาน เป็นต้น
จน
สามารถนำมารับประทานหรือประกอบอาหาร ส่วนมากมักจะเป็นอาหารหวาน
ถ้าผลไม้สุกงอมเต็มที่จะมีลักษณะที่ก่อให้เกิดประโยชน์ได้น้อยลง เช่น
เน่าเสีย บูด ขึ้นรา เป็นต้น และ
จะหลุดร่วงจากต้นลงสู่พื้นดินหรือพื้นน้ำ
กลายเป็นอาหารให้แก่ห่วงโซ่อาหารลำดับถัดไป เช่น
แบคทีเรีย จุรินทรีย์
จนกลายเป็นอินทรียธาตุหรืออนินทรียธาตุ หมุนเวียนเป็นวัฏจักรต่อไป
การที่จะบอกได้ว่าเป็นผลไม้อะไรนั้น จำเป็นต้องมีสิ่งบ่งชี้อื่นๆ
ประกอบหลายอย่าง เช่น เปลือกมี
ลักษณะเป็นหนามและแข็ง เนื้อข้างในสีเหลือง หมายถึง
ทุเรียน เป็นต้น
